دانش آموزان مدارس و بیشتر دختر ها و پسرها در سن
کودکی یا نوجوانی ممکن است به علت سن شان از نیروی بدنی و آمادگی جسمانی و تحمل
روانی بالایی در این دوره برخوردار باشند ، اما این بدان معنا نیست که آنها
از استرس و آسیب های ناخواسته جسمی و روحی براثر فشارهای زندگی در امان
هستند. برای آشنایی با یکی از راه حل های کاستن از اینگونه مشکلات در کودکی و
نوجوانی در اینجا مزایای انجام یوگا و یادگیری آن در کودکان و نوجوانان را بطور
خلاصه بررسی می کنیم. برای دانش آموزان روزانه ساعت ها نشستن پشت میز کلاس ،
بازگشت به خانه و سر و کله زدن با کتاب ها برای انجام دادن تکالیف روزمره ، مطالعه
کردن و آمادگی برای تست زدن و حل کردن مسئله ها و انرژی گذاشتن برای یادگرفتن و به
یاد سپردن درس های مختلف ، بودن در فعالیت های مختلف خارج از برنامه و ... ؛
همه و همه باعث تنش بدنی و درگیری ذهن می شود. با دقت بیشتر به زندگی کودکان و
نوجوانان افزون بر این موارد ، چالش های اجتماعی و خانوادگی ، اضطراب ، خشم ،
رودرویی با قلدری بعضی همکلاسی ها در کلاس و آسیب های عاطفی وجود دارد که فرزندان
در این گروه سنی ؛ به احتمال زیاد از این موارد به شکل های مختلف متضرر می شوند.
بنابراین کودکان نیز به ابزار یا راه حل هایی برای
مقابله با استرس و فشارهایی که با انجام وظایف در مدرسه و رقابت با هم کلاسی
ها و شاید اتفاق های آزار دهندهء دیگر متحمل می شوند ، نیاز دارند. کودکان و
نوجوانانی که آموزش های لازم را ندیده اند همچنین شاید در مدرسه با مواردی مانند
قلدری مواجه شده یا قلدری می کنند. از اینرو در معرض خشم نامناسب بوده یا ممکن است
خودشان بیش از حد خشمگین شوند.
در این دوره سنی البته مواردی از آسیب های روحی و
موارد تعرض روانی در فضای مجازی هم اتفاق می افتد. تکنولوژی های جدید موجود
در بازار از جمله بازی های ویدئویی ، رایانه ، تلفن های همراه ، تبلت ها و
اپلیکیشن ها باعث ایجاد خواسته ها و انتظارات متعدد و جدیدی می شوند.
این انتظارات و خواسته ها ممکن
است باعث ایجاد استرس و اضطراب در کودکان شود. همچنین ، کودکان ساعات طولانی صرف
این ابزارهای دیجیتال می کنند که آنها را به تغییرات نامناسبی در روش زندگی تشویق
می کند ؛ ولی دراصل اینگونه برنامه ها در دنیای مجازی در بیشتر اوقات منجر به
مشکلات سلامتی ، اضافه وزن و عوارض جسمی و روحی می شود.
همانطور که می دانید یوگا شامل
کنترل تنفس و وضعیت های خاص بدن (آسانا) است که طیفی از آرامش جسمی ، روحی و روانی
را فراهم می کند. حرکات شگفت‌انگیز یوگا هماهنگ با فیزیولوژی و توانایی براى
کودکان با روش های ساده همراه با بازی های گروهی و بسیار مفرح به کودکان می آموزد
که در عین آگاهی از بدن ، کنترل خود و نظم ؛ آرامش را نیز بیاموزند.
تمرین های فیزیکی و تکنیک های یوگا روشی
برای کسب مهارت درمسیر تقویت جسم و روان است که از ایام کهن تا امروز برای تندرستی
و هماهنگی و تعادل بدن و ذهن مورد استفاده بوده است. اما در زمان حاضر بیش از هر زمان دیگری به
عنوان راهکاری مفید برای سلامتی و آرامش در گروه های سنی مختلف مطرح می باشد. وقتی
از فواید یوگا صحبت می کنیم ، شاید فوایدی که بیشتر اوقات به آنها اشاره میشود فقط
بخشی از اثرات مفید یوگا باشد همچنان که
دیدن نوک یک کوه یخ در اقیانوس عظمت آن را نمایان نمی کند .
میزان دستاوردها و پاداش
جسمی و روحی منتج از انجام تمرین های بدنی و ذهنی یوگا و تداوم آن ؛ چندین برابر مواردی
است که بطور کلی در این مطلب گفته می شود به همین دلیل می توان گفت که یوگا به
یقین به ما و کودکان مان در داشتن زندگی سالم و شاد با کیفیت بهتر کمک کند. یوگا به همهء ما کمک می کند تا توجه
خود را به بخش درونی وجودمان معطوف کنیم . یوگا البته به کودکان کمک می کند تا به
ندای قلب خود گوش دهند و از احساسات سرسری و زودگذر و آزاردهنده آگاه شوند و عمیق
تر اندیشیدن را بیاموزند . این ویژگی ها در زندگی امروز برای همگی ما و همچنین کودکان
و نوجوانان بسیار ضروری است.
به فرزندان مان یادگیری
یوگا را هدیه دهیم و ببینیم که مزایای انجام یوگا به تدریج در آنها آشکار می شود
فواید یوگا برای کودکان
وقتی کودکان یوگا تمرین می کنند ، اعتماد به نفس آنها
را افزایش می دهد ، باعث ایجاد تمرکز بیشتر و توانمندی بدن در حال رشد آنها می
شود. برای کودکانی که مشکلات رفتاری دارند ، یوگا می تواند انگیزه های آنها را در
جهت مثبت بهبود بخشد و راهی برای مدیریت رفتار شان برای آنها فراهم می کند. آشنا
شدن با یوگا و آموختن آن ، راه حلی است که تقریباً برای کاستن از اثرات منفی همه
مشکلات عصر جدید شامل زندگی تک بعدی و کاهش فعالیت و افزایش دغدغه های ذهنی ، افزایش
یا کاهش نامناسب وزن ، افسردگی ، دیابت و حملات اضطرابی؛ تاثیر دارد . این اثرات
مفید یوگا هم در بزرگسالان و هم برای کودکان به اثبات رسیده است . آموختن تمرین های فیزیکی و ذهنی یوگا متناسب با
دوره ی سنی کودکان هم چنین راهی است که می تواند به آنها کمک کند تا در مسیر
بزرگتر شدن و روش زندگی بهتری را با دشواری های کمتر جسمی و روانی ؛ تجربه کنند . یوگا
فقط مخصوص بزرگسالان نیست! در واقع ، این تمرین ها مهارت های زندگی بسیار مهمی را
به کودکان ارائه می دهد تا بتوانند در دنیای امروز خوشبخت تر زندگی کنند. توصیه به یادگیری یوگا براى کودکان موضوع جدیدى
نیست. اخبار و اطلاعات مربوط به فواید سلامتى با یوگا همچنان منتشر و هر روز بیشتر
از پیش جذاب و محبوب می شود.
در اینجا برخی از مزایای گنجاندن یوگا برای کودکان در
مدرسه یا در آموزش های زمان فراغت آنها بطور خلاصه ذکر میشود :
1) یوگا استرس و اضطراب را کاهش می دهد
توانایی ذاتی یوگا در قطع گفتگوی ذهنی و تقویت مهارت زندگی
کردن در لحظه ، استرس و اضطراب را کاهش می دهد ، که این خود نشان دهنده مزایای
عمیق ایجاد سلامت روانی در وضعیت های چالش برانگیز زندگی است. دانش آموزان اغلب افراد بسیار پراسترسی هستند چرا
که باید مشتاقانه در بهترین نقش خود ظاهر شوند و بتوانند ارزش های بالاتری از وجود
خود را در هر فرصتی که به دست می آید ؛ ثابت کنند. آموختن یوگا در کودکان به آنها کمک می کند تا با
استرس های خود کنار بیایند و آرامش روحی را به کودک و نوجوان بازمیگرداند. بدین ترتیب در کسانی که بطور منظم یوگا تمرین
می کنند نه تنها میزان کمتری از استرس و اضطراب گزارش میشود بلکه عملکردهای علمی و
عملی آنها با درصد بیشتری بهبود یافته است.
2) یوگا حافظه و میزان توجه را بهبود می بخشد
یوگا به بهبود عملکرد حافظه هم در بزرگسالان و کودکان
کمک می کند ، که فواید مستقیم آن عملکرد بهتر آکادمیک در کودکان است. این مورد یکی
از مزایای شگفت انگیز یوگا در مدارس است. همچنین به بهبود دامنه توجه و تمرکز
کودکان کمک می کند. هم چنین یوگا به کودکان
مبتلا به ADHD (اختلال بیش فعالی ) با کاهش علائم
اصلی آن مانند بی توجهی ، بیقراری و تکانشگری ؛ به آنها برای پیشرفت در یادگیری و
آموزش پذیری بیشتر ؛ کمک می کند. بسیاری از کودکانی که از اختلال بیش فعالی رنج می
برند با تمرین منظم یوگا قادر می شوند تا وابستگی و مقدار داروهای درمانی خود را
کاهش دهند.
3) یوگا به متعادل نگهداشتن وزن در نوجوانان کمک می کند
با وجود ویژگی های زندگی در دوران کنونی ،کودکان ساعت
های طولانی را در حالت های بی تحرک می گذرانند و همچنین تمایل زیادی به مصرف خوردنی
های شیرین و تنقلات فرآوری شده و ناسالم دارند که همگی محصول جانبی زیستن در عصر
جدید هستند. یوگا باعث تعییر در این روش زندگی و به تعادل رساندن فعالیت ها و
تعذیه سالم در کودکان می گردد .از طریق تمرین های منظم آسانا ، کودکان (به ویژه نوجوانانی
که علاقه زیادی به ورزش ندارند) می توانند وزن خود را در محدوده ء سالم و معینی
متعادل نگهدارند . انجام آساناها و توصیه های یوگا در دوران کودکی و نوجوانی می
تواند مشکل چاقی و اضافه وزن در سنین جوانی را به روشی موثر و مستمر مهار کند.
4) یوگا انعطاف پذیری ، تعادل و تناسب در وضعیت بدن را
بهبود می بخشد
نشستن برای مطالعه به مدت طولانی در روز و صرف ساعت
های متمادی برای استفاده از صفحه نمایش کامپیوترهای شخصی ، لپ تاپ یا تبلت و
موبایل برای انجام تکالیف می تواند منجر به آسیب به استخوان ها و عضلات و برهم
زدن فیزیولوژی طبیعی بدن کودک و نوجوان شود. ادامه دادن به این وضعیت نامناسب می
تواند به بزرگترین عارضه آناتومی و بروز درد و ضعف جسمانی در سنین جوانی تبدیل
شود. تمرین های یوگا و انجام آساناهای مناسب در دوره کودکی و نوجوانی با اصلاح دفورمیتی ثانویه ، تقویت جریان خون در اعضای بدن و استحکام استخوان ها و مفاصل و تاندون ها به طور منظم
منجر به تعادل و افزایش انعطاف پذیری و
قدرت عضلات بدن میشود.
5) یوگا روش های تنفس صحیح را آموزش می دهد
نفس کشیدن شبانه روز بطور مستمر و غیرارادی انجام
میشود تا اکسیژن کافی را به ریه ها و سلول های بدن و مغز ما برساند آنچنان که اغلب
فراموش می کنیم که یکی از اساسی ترین عامل زنده ماندن ما "تنفس" است. در علوم مرتبط با
سلامتی ایده آل در انسان ها ، در دنیای امروز ثابت شده است که روش و کیفیت و کمیت
تنفس ما با عملکرد بهتر و کارآیی بیشتر و کارکردهای مفیدتر جسم و مغز و ذهن ؛ ارتباط مستقیم دارد. نفس کشیدن درست بر روی حرکت
؛ وضعیت بدن و توانایی ما در کنترل استرس به روشی مثبت تأثیر می گذارد. کودکان و
نوجوانان با آموختن و انجام تمرینات تنفسی در یوگا و سپس در سنین بالاتر با یادگیری
پرانایاما ( تکنیک های پیشرفته تر تنفس ) ،
می توانند بر روش های تنفس صحیح و مناسب تسلط داشته و کیفیت زندگی خود را بطور
مستمر ارتقاء دهند.
6) یوگا ذهن آگاهی را ارتقا می بخشد
ذهن آگاهی صرفاً یادگیری حضور در زمان حال است. تمرکز
روی نفس خود یا توجه کامل و دقیق به دورترین صداهایی که می توانیم درک کنیم ، ذهن
آگاهی است. این کار را می توانیم در هر زمان از روز حتی برای چند ثانیه انجام دهیم
تا بهترین حس رهایی را تجربه کنیم . این مهارت موثر که از آموزش های یوگا به دست
می آید می تواند نوجوانان را قادر می سازد که کمتر مضطرب و بی قرار شوند و آرام تر
باشند . کودکان هم می توانند با استفاده
از تکنیک های تجسم خلاق و روش های سرگرم کننده ای که با کمک آن ذهن آگاهی را یاد
می گیرند احساس بهتر و انگیزه و امیدواری بیشتری داشته باشند. این یکی دیگر از مزایای شگفت انگیز شروع آموزش یوگا از کودکی
است.
7) یوگا عشق به خود و مراقبت از خود را تشویق می کند
یوگا باعث بهبودی سریع تر احوال ما از درون می شود تا
بهتر کردن ما در ظاهرمان . علم یوگا به ما
می آموزد که چگونه به بدن خود احترام بگذاریم و آن را دوست داشته باشیم. این مزیت
یوگا یک پیام نویدبخش برای نوجوانانی است که دائماً با ایده های سردرگم کننده مقبولیت " تصویر
ظاهری بدن" در شبکه های اجتماعی در معرض تبلیغ های گمراه کننده
برای تغییر استایل های بیرونی (ظاهری) هستند تا دیگر با اتلاف وقت و انرژی بیش از حد در سیکل
معیوب نارضایتی از خودشان و برای مورد پذیرش بودن ( بیمارگونه ) ؛ دچار سرگردانی و
درجا زدن نشوند. یوگا با بیدار کردن حس عشق به خود ، مراقبت از وجود خود و وابسته نبودن
به ظواهر بیرونی می تواند ارزش های متعالی پذیرش خویشتن را در سنین بسیار کم آموزش
دهد.
از اینرو کودکان یاد می گیرند که با حقیقت هستی درونی
خود آشنا شوند و با وجود آن فعال و خوشنود باشند و خودشان را با بهترین کارآیی
خودشان پرورش دهند.
← ادامه مطلب در بخش دوم
گردآوری و ترجمه : افسون ستایش
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
منابع:
1_ یوگا برای کودکان _ _Lachmi Debroy 2019
2_ مقاله مزایای یوگای کودکان -_ چیمی جیام _ 2017 3_ فراتر از یک بازی: یوگا برای کودکان در سن مدرسه_ مارلین ویم _ 2016 4_ https://www.health.harvard.edu/blog/more-than-just-a-game-yoga-for-school-age-children-201601299055